Những phương án thay thế cây thuốc lá trên địa bàn tỉnh Cao Bằng

Tỉnh Cao Bằng có điều kiện khí hậu và đất đai phù hợp để phát triển vùng sản xuất thuốc lá nguyên liệu với năng suất cao và chất lượng tốt, được bà con nhân dân trong tỉnh trồng từ lâu đời, ưu điểm của vụ thuốc lá là tận dụng được nhân lực lúc nông nhàn. Diện tích trồng cây thuốc lá hàng năm được trồng trên diện tích lúa 1 vụ (vụ Đông Xuân trồng thuốc lá, vụ Mùa trồng lúa). Sau khi thu hoạch cây thuốc lá, đất trồng được cải tạo, phơi khô, tơi xốp, tận dụng được chất dinh dưỡng, tạo điều kiện thuận lợi cho vụ Mùa phát triển nhiều loại cây trồng khác sinh trưởng tốt, cho năng suất cao.

Với nguồn thu mua ổn định, việc trồng thuốc lá đã tạo điều kiện ổn định cuộc sống, nâng cao thu nhập cho khoảng 5.500 hộ nông dân, Trong đó, mức thu nhập từ trồng thuốc lá nguyên liệu đạt từ 70 - 80 triệu đồng/ ha, đối với một số hộ áp dụng tốt các quy trình kỹ thuật, sử dụng giống chất lượng cao, thu nhập có thể đạt trên 100 triệu đồng/ha (thu nhập trung bình từ trồng lúa vụ xuân là 30,8 triệu đồng/ha, từ trồng ngô là 30 - 32 triệu đồng/ha). Trong những năm gần đây, doanh thu từ thuốc lá nguyên liệu trên trên địa bàn toàn tỉnh đạt từ 220 tỷ - 250 tỷ đồng/năm. Bộ mặt nông nghiệp, nông thôn vùng trồng thuốc lá đã có nhiều chuyển biến tích cực, nhiều xã đã về đích Nông thôn mới, đời sống người dân được nâng cao.

Tuy nhiên về lâu dài, khi thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và việc thực hiện các văn bản quy định của Luật sẽ làm giảm tỷ lệ người hút thuốc trên cả nước, số lượng thuốc lá điếu cung cấp cho thị trường từ đó cũng giảm theo, kéo theo giảm nhu cầu sản lượng thuốc lá nguyên liệu cung cấp cho các nhà máy, làm giảm diện tích canh tác. Trước những dự báo trên ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tham mưu cho Lãnh đạo tỉnh Cao Bằng có những định hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp có giá trị kinh tế, phù hợp với mục tiêu xây dựng vùng nông nghiệp thông minh phát triển các loại cây đặc sản đặc hữu theo hướng hàng hóa gắn với chế biến. Tại huyện Hòa An, Hà Quảng hiện là vùng nguyên liệu thuốc lá, định hướng sẽ phát triển các loại cây gia vị như gừng nghệ, ớt hữu cơ hướng tới xuất khẩu đồng thời triển khai một số loại cây trồng thế mạnh của địa phương có giá trị kinh tế cao như: Cam, quýt tại Hòa An, Hạt Dẻ tại Trùng Khánh, Lê tại Nguyên Bình, Thạch An... Đồng thời cũng đang tham mưu cho tỉnh chỉ đạo các Sở, ngành liên quan tích cực nghiên cứu xây dựng Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn giai đoạn 2021 - 2025 với tổng số lao động dự kiến được đào tạo là 15.000 học viên với khoảng 28 ngành nghề nông thôn khác nhau để thay thế các ngành, nghề trong đó có trồng thuốc lá nguyên liệu.

Phùng Đức Hiệp (Nguồn số liệu CCPTNT Cao Bằng)