Cây dược liệu được phép trồng dưới tán rừng, nhưng phải có phương án cụ thể và không làm suy giảm diện tích, chất lượng rừng, theo nội dung Nghị định 183 vừa ban hành.

Chính phủ ban hành Nghị định 183/2025/NĐ-CP hôm 1/7, lần đầu tiên bổ sung đầy đủ hành lang pháp lý cho hoạt động nuôi, trồng và khai thác cây dược liệu trong rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất, với nhiều quy định chặt chẽ nhằm vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ tài nguyên rừng.

Đây là một trong những sửa đổi lớn nhất của Nghị định 183 so với Nghị định 156/2018/NĐ-CP, văn bản hướng dẫn thi hành Luật Lâm nghiệp. Toàn bộ mục mới (Mục 4a) đã được thêm vào, thiết lập khung pháp lý chi tiết cho hoạt động phát triển cây dược liệu trong rừng.

Theo đó, lần đầu tiên các khái niệm như “cây dược liệu trong rừng” hay “thu hoạch cây dược liệu” được đưa vào văn bản quy phạm pháp luật, nhằm phân biệt rõ giữa cây trồng nuôi dưỡng và cây mọc tự nhiên.

Điểm nhấn của Nghị định là quy định rõ nguyên tắc: việc trồng cây dược liệu phải giữ nguyên hiện trạng rừng, không được xâm lấn hoặc làm suy giảm chức năng sinh thái.

Cây được trồng phải phù hợp sinh thái khu vực, nằm trong danh mục dược liệu có giá trị cao do Bộ Y tế ban hành, hoặc được tỉnh công nhận. Tuyệt đối không được lợi dụng danh nghĩa trồng dược liệu để khai thác cây mọc tự nhiên trong rừng.

Ngoài ra, Nghị định cũng nghiêm cấm việc sơ chế, sấy, bảo quản dược liệu ngay trong rừng, điều từng gây lo ngại về nguy cơ cháy rừng và phá vỡ cân bằng sinh thái. Thay vào đó, sản phẩm sau thu hoạch phải được vận chuyển ra khỏi rừng, thực hiện các bước xử lý tiếp theo ở ngoài khu vực bảo tồn.

Về hình thức thực hiện, các chủ rừng có thể tự trồng hoặc hợp tác, liên doanh, cho thuê môi trường rừng. Tuy nhiên, các phương án trồng dược liệu phải được lập thành kế hoạch cụ thể, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Hộ dân, cộng đồng có thể tổ chức thành nhóm để xây dựng phương án và được khuyến khích phát triển theo hướng tập thể, quy mô lớn.

Việc cho thuê môi trường rừng để trồng cây dược liệu cũng được luật hóa rõ ràng. Mức giá thuê không thấp hơn 5% doanh thu thực tế của bên thuê, thời hạn thuê tối đa 10 năm theo chu kỳ cây trồng. Nếu sau 12 tháng ký hợp đồng mà không triển khai, chủ rừng có quyền chấm dứt hợp đồng, trừ trường hợp bất khả kháng.