Kiến tạo để làng nghề vươn xa hơn
Làng nghề Việt Nam được định hướng không chỉ 'sống' mà còn sáng tạo, xanh, bền vững và vươn ra toàn cầu, trở thành trụ cột trong chiến lược kinh tế quốc gia.
Sáng 25/9, tại Đà Nẵng, Bộ NN-MT phối hợp với UBND thành phố Đà Nẵng tổ chức Hội nghị sơ kết 6 năm triển khai thực hiện Nghị định số 52/2018/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển ngành nghề nông thôn và 3 năm thực hiện Chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề theo Quyết định số 801/QĐ-TTg ngày 07/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề Việt Nam giai đoạn 2021-2030.
Thứ trưởng Bộ NN-MT Võ Văn Hưng chủ trì hội nghị với sự tham gia của đại diện các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp, hợp tác xã và nhiều nghệ nhân.
Sống lại các làng nghề
Báo cáo của Bộ NN-MT cho thấy sau 6 năm triển khai Nghị định 52 và gần 3 năm thực hiện Chương trình bảo tồn, nhiều kết quả tích cực đã đạt được, góp phần thiết thực vào chương trình xây dựng nông thôn mới và phát triển nông nghiệp bền vững.
Tổng doanh thu từ hoạt động ngành nghề nông thôn đạt 376.697 tỷ đồng, tăng 200.442 tỷ đồng so với năm 2019. Cả nước đã khôi phục, bảo tồn được 63 nghề truyền thống và 81 làng nghề có nguy cơ mai một. Hiện nay, cả nước có 263 nghề truyền thống, 1.975 làng nghề và làng nghề truyền thống được công nhận (gồm 1.308 làng nghề và 667 làng truyền thống).
Lực lượng lao động trong ngành nghề nông thôn đạt hơn 2,1 triệu người, tăng 789 nghìn lao động so với năm 2019. Thu nhập bình quân đạt 4-5 triệu đồng/người/tháng, cao gấp đôi lao động thuần nông. Đáng chú ý, nhóm hàng thủ công mỹ nghệ chiếm tới 35% kim ngạch xuất khẩu hàng năm, đồng thời mở ra cơ hội phát triển du lịch trải nghiệm, quảng bá sản phẩm và văn hóa làng nghề.
Bên cạnh kết quả tích cực, các đại biểu cũng chỉ ra nhiều bất cập. Nguồn nguyên liệu tập trung còn thiếu; tiêu chí, quy trình công nhận làng nghề chưa đồng bộ; chính sách hỗ trợ nghệ nhân chưa đủ mạnh để khuyến khích đổi mới công nghệ và chuyển đổi số. Nhiều mô hình quản lý, đào tạo nghề, truyền dạy còn rời rạc, thiếu liên kết chuỗi. Một số quy định tại Nghị định 52/2018/NĐ-CP chưa phù hợp thực tiễn mới, nhất là về phát triển hạ tầng, cơ sở dữ liệu số, bản đồ số, tín dụng xanh và tiêu chí làng nghề bền vững.
Ngoài ra, việc đầu tư còn dàn trải, thiếu chiều sâu; hoạt động xây dựng thương hiệu chưa đồng bộ; công tác xúc tiến thương mại và hội nhập quốc tế còn hạn chế, chưa khai thác hết tiềm năng.
Làng nghề thành trụ cột trong chiến lược kinh tế - xã hội
Để làng nghề không chỉ “sống” mà còn “sáng, xanh” và vươn ra toàn cầu, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn cho biết, sẽ tham mưu Bộ NN-MT kiến nghị với Chính phủ sửa đổi Nghị định 52, phân loại nhóm nghề và có chính sách đặc thù cho từng nhóm. Một trong những trọng tâm là xây dựng vùng nguyên liệu kết nối trực tiếp với làng nghề, ưu đãi cho nghệ nhân, thợ giỏi, đồng thời đẩy mạnh xúc tiến thương mại trong và ngoài nước.
Giải pháp chuyển đổi số cũng được nhấn mạnh như số hóa dữ liệu về ngành nghề và làng nghề nhằm kết nối thị trường trong nước và quốc tế; hỗ trợ sản xuất đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng, truy xuất nguồn gốc, đặc biệt là nguồn nguyên liệu xanh, sạch cho các thị trường tiềm năng như châu Âu, châu Mỹ.
Thứ trưởng Bộ NN-MT Võ Văn Hưng khẳng định ngành nghề nông thôn và làng nghề truyền thống không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn giữ gìn bản sắc văn hóa, hồn cốt của dân tộc. Theo Thứ trưởng, để đưa làng nghề trở thành trụ cột văn hóa – kinh tế trong chiến lược phát triển nông thôn bền vững, cần sớm hoàn thiện thể chế, sửa đổi Nghị định 52 theo tinh thần “xanh hơn, số hơn, vươn xa hơn”.
Thứ trưởng đề nghị chuẩn hóa quy trình công nhận làng nghề, gắn tiêu chí phát triển với yêu cầu về kinh tế, môi trường, văn hóa, du lịch; xây dựng vùng nguyên liệu theo hướng hữu cơ, tuần hoàn; tăng cường quảng bá, kết nối thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm. Đồng thời, cần đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực, tôn vinh và và có chính sách đãi ngộ nghệ nhân và ươm tạo thế hệ kế cận.
“Trong bối cảnh mới, bên cạnh nhiều cơ hội cũng có không ít thách thức cạnh tranh. Tuy nhiên, nếu chúng ta đồng hành cùng nghệ nhân, làng nghề, nông dân và người lao động khu vực nông thôn, chắc chắn sẽ đạt được những kết quả khởi sắc trong thời gian tới”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Thứ trưởng đề nghị tất cả các bộ, ngành, địa phương, cơ quan liên quan cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, cùng đóng góp để hoàn thiện thể chế, khắc phục tình trạng văn bản còn chồng chéo, khó hiểu hoặc chưa thực sự thúc đẩy phát triển, trong đó phải tập trung vào những nội dung cốt lõi, bảo đảm việc phát triển ngành nghề nông thôn, bảo tồn và phát huy giá trị làng nghề truyền thống đạt được những kết quả thiết thực, bền vững hơn trong thời gian tới.
Nguồn: Lan Anh Báo Nông nghiệp và Môi trường
Chi tiết bài báo xem tại đây
Tin liên quan
- Hợp tác xã sẽ tham gia nhiều hơn vào Dự án VnSAT
- Nông nghiệp Việt Nam: Tư duy xanh
- Tăng cường liên kết chuỗi giữa các chủ thể để phát triển nền nông nghiệp
- Tổng Giám đốc IRRI: Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao không còn phạm vi một quốc gia
- Sáng nay, ngày 18/8/2025 tại Thành phố Huế Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tổ chức lớp tập huấn cán bộ quản lý nhà nước và cán bộ quản lý HTX về kinh tế tập thể, hợp tác xã trong lĩnh vực nông nghiệp
- Tổng kết công tác đổi mới, phát triển kinh tế tập thể
- Trồng lúa giảm phát thải, lợi nhuận tăng hơn 20%
- Tăng tốc nhân rộng mô hình lúa chất lượng cao, phát thải thấp
- Tháp Mười bứt phá Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp
- WB cam kết huy động tài trợ không hoàn lại cho Đề án một triệu hecta
